Binding van waardenlijsten

Uit Zorginformatiebouwstenen
Versie door Albert-Jan Spruyt (overleg | bijdragen) op 25 mrt 2021 om 22:31 (Over deze informatie)
Ga naar: navigatie, zoeken

Achtergrond informatie

Inleiding

In Pre-publicatie 2018-1 is het attribuut ‘binding’ bij waardenlijsten in de zibs geïntroduceerd.

De binding geeft aan in welke mate het gebruik van de in de waardenlijst opgenomen waarden verplicht is voor het concept waar de waardenlijst bij hoort. Omdat in de zibs waardenlijsten uniek zijn en niet hergebruikt worden, wordt deze binding aangegeven bij de waardenlijst en niet bij het bijbehorende concept.

De vulling van de binding is bij Pre-publicatie 2018-2 pragmatisch en relatief snel gedaan. Bij Publicatie 2020 zijn de bindingswaarden opnieuw geëvalueerd en waar nodig aangepast.

Dit memo is een beschrijving van de criteria voor de vaststelling van de waarde van binding, die daarbij zijn toegepast. Deze criteria gelden vanaf nu ook voor het vaststellen van de waarde van de bindings bij zowel nieuwe zibs en nieuwe waardenlijsten bij bestaande zibs, als bij het aanpassen (wijzigen) van de binding van bestaande.

De mogelijke waarden van de binding zijn in lijn met de waarden die o.a. in HL7 FHIR worden toegepast. De volgende vier, ook in FHIR gedefinieerde, waarden zijn mogelijk (uit https://www.hl7.org/fhir/valueset-binding-strength.html):

  • Required: To be conformant, the concept in this element SHALL be from the specified value set
  • Extensible: To be conformant, the concept in this element SHALL be from the specified value set if any of the codes within the value set can apply to the concept being communicated. If the value set does not cover the concept (based on human review), alternate codings (or, data type allowing, text) may be included instead.
  • Preferred: Instances are encouraged to draw from the specified codes for interoperability purposes but are not required to do so to be considered conformant.
  • Example: Instances are not expected or even encouraged to draw from the specified value set. The value set merely provides examples of the types of concepts intended to be included.

In de zibs wordt daarnaast een additionele waarde gehanteerd:

  • Deprecated: De gehele waardenlijst is niet meer geldig. Deze waarde wordt gehanteerd als een in eerdere versies van de zib geldige lijst uit gefaseerd is ten gunste van een nieuwe waardenlijst. Daarbij worden, ten behoeve van de continuïteit, in de publicatie, waarin de nieuwe waardenlijst voor het eerst geïntroduceerd wordt, éénmalig beide lijsten opgenomen.

Daarnaast geldt het volgende voor waardenlijsten, zoals ze gebruikt worden in de zibs:

Alle waardenlijsten zijn statisch, behalve waardenlijsten die expliciet naar een heel codestelsel, middels een expressie naar een codestelsel deel of naar een SNOMED CT refset verwijzen.
Deze waardenlijsten zijn dynamisch. Hierbij dient dus (bij voorkeur) de meest recente versie gehanteerd te worden.

Criteria voor binding bij waardenlijsten in de zib

Bij het toepassen van het attribuut ‘binding’ bij de waardenlijsten in zibs worden vooralsnog alleen de bindingscodes Required en Extensible gebruikt.
In de zib blauwdrukken wordt ook de bindingcode Example toegepast.

Criteria voor toepassen binding 'Required':

  1. Waardenlijst bevat alle mogelijke waarden (Links, rechts, beide zijden)
  2. Waardenlijst bevat een heel codestelsel of een hele (SNOMED CT) tak (er valt dan niets uit te breiden).
  3. Waardenlijst bevat codes uit 'eigen', door het zib-centrum vastgesteld, codestelsel dat alle gedefinieerde waarden bevat, dus toevoegen uit zelfde codestelsel is dan niet mogelijk.
  4. Waardenlijst bevat keuzes die bewust zijn ingeperkt, hetzij omdat het een score instrument betreft hetzij omdat dat bij het maken van de zib afgesproken is.
  5. Indien bij waardenlijsten met binding 'Required' gewenste codes ontbreken, kan een issue worden ingediend om deze toe te voegen.

Voorbeeld van een waardenlijst met binding ‘Required’: ProbleemStatusCodelijst in zib Probleem

Noot: In sommige zibs, b.v. AllergieIntolerantie, zijn aan één concept meerdere waardenlijsten gekoppeld die op zich alle naar een geheel codestelsel verwijzen. In dat geval hebben al deze codelijsten conform de criteria hierboven een binding ‘Required’. Dit betekent niet dat ze allemaal tegelijk verplicht zijn, maar dat er bij gebruik in een informatie standaard gekozen moet worden en dat die waardenlijst om reden hierboven genoemd, niet uitbreidbaar is. Het gebruik van een andere binding zou foutief de indruk kunnen wekken dat er ook een totaal ander codestelsel gekozen zou kunnen worden.

Criteria voor toepassen binding 'Extensible':

  • Codelijst bevat een niet uitputtende lijst, die als startlijst bedoeld is. Gebruik van andere codes van gelijksoortige concepten uit hetzelfde codestelsel is toegestaan. M.a.w. als de lijst uit codes uit de subset voor lichaamsstructuur (in e.g. SNOMED CT) bestaat, dienen de andere extra codes ook een uit die subset te komen. Bij communicatie is geen garantie dat de ontvanger de code kent en kan interpreteren. Het verdient aanbeveling om, indien deze codes vaak gebruikt worden, een issue in te dienen om deze aan de waardenlijst toe te voegen.

Voorbeeld van een waardenlijst met binding ‘Extensible’: RolCodelijst in zib Contactpersoon.

Over deze informatie

Uitgegeven door: Zib-centrum Nictiz
Publicatiedatum: 19-03-2021
Versie: 1.0
Status: Definitief
Downloads: Binding van waardenlijsten PDF.png