Herziening zib Probleem v1.0

Aanleiding

De zib Probleem dekt enerzijds een veelheid aan concepten en laat anderzijds maar een beperkte uitdrukkingskracht toe voor deze concepten afzonderlijk. EPDs ondersteunen deze ontbrekende uitdrukkingskracht deels wel, zij het – afhankelijk van de applicatie – in meer of mindere mate.
De beperkingen van de zib Probleem hebben geleid tot een aantal ingediende issues. Daarnaast zijn er ook andere problemen die rechtstreeks voortvloeien uit het feit dat de zib verschillende concepten representeert. Een scheiding van concepten maakt het mogelijk om zowel de meeste issues als een aantal algemenere problemen met de zib Probleem aan te pakken.
Hieronder geven we een beknopt overzicht van de beperkingen van de zib Probleem.

Elementen van de zib Probleem zijn niet toereikend of van toepassing voor alle probleemtypes

De huidige zib Probleem dekt meerdere concepten, zoals symptoom, bevinding, functionele beperking en conditie, maar de elementen zijn niet voor elk van deze concepten voldoende of van toepassing:

Betekenis van element afhankelijk van concept

De betekenis van het element ProbleemBeginDatum hangt af van het type probleem:

• Bij een diagnose betreft het de diagnosedatum
• Bij een klacht of symptoom betreft het de begindatum

Element niet van toepassing bij elk concept

• Verificatiestatus is niet van toepassing bij klachten en bevindingen.

Gebrek aan uitdrukkingskracht op elementniveau

De volgende informatie kan men nu niet representeren:

• Diagnosedatum én begindatum van onderliggende ziekte of conditie (zie ook issue ZIB-1146).
• Diagnosesteller (zie ook issue ZIB-1268).
• Diagnose als complicatie (zie ook issues ZIB-628 en ZIB-969).
• Details van een klacht of symptoom, zoals de ernst, ontstaanswijze, beloop, patroon in de tijd, beïnvloedende factoren en anatomische locatie.
• Kenmerken van de conditie of ziekte zelf, zoals duur, beloop en ernst.

Onvoldoende uitdrukkingskracht voor relaties tussen de probleemtypes onderling

De zib Probleem omvat meerdere concepten (probleemtypes), maar er zijn ook relaties tussen deze concepten die men nu niet expliciet kan weergeven:

Onderscheid tussen meerdere problemen en voortschrijdend diagnostisch inzicht.

Zie de casus hieronder:

Bovenstaande casus geeft enerzijds de symptomen bij de patiënt en anderzijds de diagnostiek van de arts weer op een tijdlijn.
Als je de diagnoses van de arts wilt weergeven m.b.v. de zib Probleem, krijg je twee instantiaties van de zib Probleem, hieronder weergeven in de blauwe blokjes:

Aangeven dat Longontsteking de diagnose Bronchitis vervangt op basis van voortschrijdend inzicht vergt een relatie tussen de twee instantiaties van de zib probleem.

Relatie tussen symptomen en diagnose (zie ook issue ZIB-1753)

Onderstaand voorbeeld geeft op basis van bovenstaande casus weer waar men tegenaan loopt als je de relatie tussen diagnose en symptomen wilt representeren met instantiaties van de zib Probleem:

Het leggen van een relatie tussen een symptoom en een diagnose vergt een relatie tussen een instantiatie met ProbleemType Symptoom naar een instantiatie met ProbleemType Diagnose.
Als de arts op een later moment de diagnose wijzigt, ‘hangen’ de symptomen nog onder de voorgaande diagnose. Dit betekent dat die symptoomverwijzingen ook naar de vervolgdiagnose moeten verwijzen.

Differentiaaldiagnose

Bij een differentiaaldiagnose zijn er twee of meer diagnoses die in overweging zijn. Nader onderzoek is nodig om tot één vermoedelijke of bevestigde diagnose te komen. De zib Probleem laat maar één diagnose per probleemregistratie toe. Zie onderstaand voorbeeld:

Bij bovenstaande DD hebben de drie diagnoses ‘duizeligheid' als gemeenschappelijk symptoom. Het is aannemelijk dat het om een differentiaaldiagnose gaat (met name als de registratie gebeurt in het kader van één patiëntcontact), maar elke diagnose vergt een aparte instantiatie. De zib Probleem laat niet expliciet toe om aan te geven dat deze drie diagnoses samen de differentiaaldiagnose vormen bij één casus (dezelfde aandoening).

Aanleiding voor diagnose of complicatie (zie ook issues ZIB-628 en ZIB-969)

Denk aan verrichting en diagnose als aanleiding voor een complicatie. Voorbeeld: